16 februari 2016

OnderWijs Op TaFel: Vlaanderen over onderwijs voor morgen

Ook in Vlaanderen wordt stevig nagedacht over de vraag in welke richting het onderwijs moet bewegen in de context van de snel veranderende wereld. De KU Leuven publiceerde onlangs de resultaten van een publiek debat - OnderWijs Op TaFel - over dit onderwerp.

In vijf fasen kwamen 720 burgers en onderwijsexperts tot een overzicht van hoe het (secundair) onderwijs jongeren kan 'uitrusten om deel te kunnen nemen aan het maatschappelijke leven'. De resultaten hebben veel overlap met wat er in Nederland aan conclusies getrokken wordt, onder andere door SLO en Kennisnet (21e eeuwse vaardigheden), Onderwijs 2032 en de Nationale Denktank. Toch zijn er ook verschillen in de genoemde inhoudelijke elementen en de manier van categoriseren. En onze zuiderburen kunnen zonder enige last van het verleden het begrip basisvorming gebruiken in de letterlijke betekenis.
  1. Het begint met de vraag wat we met het onderwijs proberen te realiseren: het doel van het onderwijs. Dat kun je volgens de deelnemers aan de dialoog op drie dimensies definiëren. Hier zien we enige overlap met Biesta (2014, tussen haakjes zijn begrippen)
    • de dimensie van het persoonlijke leven (subjectivering)
    • de dimensie van het maatschappelijke leven (socialisatie)
    • de dimensie van het praktische en het beroepsleven (kwalificatie)
  2. Dan formuleert men tien algemene doelen van het onderwijs in de vorm van geletterdheden, vormen van bewustzijn en houding of attitude ('ingesteldheid'). Deze drie vormen zijn een nuttige indeling, de tien invullingen lijken nog wat ongebalanceerd. Zo worden Nederlandstalige en anderstalige geletterdheid als twee aparte items genoemd, terwijl creatieve en kritische ingestelheid juist samen worden gepakt. Een begrip als 'lichamelijke en geestelijke basisconditie' is dan weer een mooie toevoeging.
  3. De uiteindelijke inhouden zijn niet als vakken geformuleerd, maar in termen van werelden, zoals de digitale wereld en de wereld van duurzaamheid. Elementen die ik in de Nederlandse documenten nog niet expliciet vernoemd heb zien staan zijn langetermijndenken en systeemdenken, kritisch consumeren, relaties van zorg en respect, ehbo en het mooie begrip 'historisch kompas'.
De Vlamingen zijn er wat mij betreft met name in geslaagd een heldere structuur neer te zetten en het denken over onderwijs voor morgen te verrijken met een aantal waardevolle inzichten én mooie begrippen. Een uitgebreid verslag en de conclusies van dit publieke debat vind je hier.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten