Bewegen op school voor een fit brein

Beweging is belangrijk voor lichaam én geest. Op dit moment is onderzoek naar de positieve effecten van beweging op het brein sterk in de aandacht, mede door het werk van professor Erik Scherder. Recent promoveerde Martin Dijkman aan de Open Universiteit op een onderzoek naar de relaties tussen lichamelijke activiteit en schoolprestaties, cognitieve prestaties en mentaal welbevinden. Volgens Dijkman presteren actieve leerlingen beter op taken waarin ze zich goed moeten concentreren dan hun minder actieve leeftijdsgenoten.

Zitten is ondertussen de norm in de scholen. Volgens Scherder is 'zitten het nieuwe roken' en moeten we zitten veel meer afwisselen met beweegmomenten.

Meer bewegen voor schoolgaande kinderen / jeugd kan op vele manieren gestalte krijgen:

1. Bewegen buiten schooltijd, bijvoorbeeld door naar school te fietsen, een programma te volgen op de sportschool of actief te zijn bij een sportvereniging.
2. Meer gym- of andere bewegingslessen opnemen in het rooster.
3. Expliciet als zodanig benoemde beweegmomenten aan het begin en/of einde van de schooldag en tussen de lessen.
4. (Verborgen) verleiding om te bewegen gedurende de schooldag door de inrichting van de school en het rooster. Denk aan trappenlopen afdwingen en lange looproutes door een slim rooster, aan uitdagende beweegtoestellen in en om de school. Leerlingen van Utah Valley University die graag willen rennen, krijgen daar alle ruimte voor!
5. Korte, expliciet als zodanig benoemde beweegmomenten in de lessen. Even stretchen of joggen op de plaats om weer scherp en fris te worden als de boel wat indut.
6. Bewegend leren, waarbij de beweging geen expliciete aandacht vraagt. Denk aan werken aan statafels of door fietsend te lezen, zoals op deze Amerikaanse school. De beweging mag niet te intensief zijn, zegt Scherder. 'Mensen scoren tijdens het intensief sporten juist sléchter op leertaken. Het is belangrijk dat het om een beweging gaat die geen concentratie wegneemt.'
7. Bewegend leren door werkvormen te gebruiken waarbij de leerlingen moeten lopen, bukken, springen enzovoort. Een voorbeeld is de 'running dictation'.
8. Bewegend leren, waarbij er een relatie is tussen de beweging en de inhoud. Denk aan een les Engels waarbij leerlingen 'left' of 'right' moeten stappen, hun 'shoulders' aanwijzen enzovoort.

Momenteel ben ik namens Innofun, in samenwerking met schoolinrichter EromesMarko, een seminar aan het organiseren over bewegend leren dat op 10 november plaatsvindt in Wijchen. We gaan tijdens dit seminar vooral in dialoog over - in bovenstaande categorisering - de nummers 6, 7 en 8. Meer informatie en aanmelden: klik hier of neem rechtstreeks contact op via ernomijland@innofun.nl.

Lees hier mijn recensie van 'Laat je hersenen niet zitten' van Erik Scherder.