22 januari 2009

De krant, de krant...

"Kranten hebben het lastig omdat het concept krant steeds slechter past in een levenswijze die hand over hand toeneemt." Dat schrijft Francisco van Jole in een artikel op De Nieuwe Reporter. Ik las het artikel in de week dat ik mijn abonnement op een landelijk dagblad opzegde.



Waarom is de krant het zorgenkindje van de media aan het worden? Hier is mijn antwoord op die vraag. En nee, ik ga het niet hebben over het feit dat de krant geld kost, terwijl veel andere media gratis te consumeren zijn. Voor iets goeds wil ik immers graag betalen.

De krant is te laat
Hoe snel een krant ook gemaakt wordt, het medium loopt op het gebied van nieuws altijd achter de feiten aan. Wat je vandaag in de krant leest, was gisteren al op het televisiejournaal, op het internet of op de radio.

De krant vraagt teveel aandacht
Dit is een informatiedicht tijdperk, waarin we overleven door de aandacht te verdelen en te multitasken. Als er minder tijd is om nieuws te consumeren kiezen we voor kort nieuws (Teletekst, Nu.nl) of voor het consumeren van nieuws terwijl je andere nuttige dingen doet. Dat laatste verklaart het blijvende succes van radio. Je luistert terwijl je rijdt, doucht, strijkt, kookt. En de diepgang dan? Kranten leveren natuurlijk achtergrondverhalen, die soms best de moeite waard zijn. Maar ik zoek de diepgang steeds vaker in goede tv-documentaires, online lezingen of een goed boek.

De krant ken ik niet, de krant kent mij niet
Krantenjournalisten zijn relatief anonieme nieuwsmakers. We zien ze niet of horen ze niet. Radio en televisie geven meer informatie over wie ons toespreekt.
Ondertussen hebben sociale media op internet ons de mogelijkheid gegeven contact te onderhouden met zowat alle mensen die we kennen én om mensen te leren kennen met wie we een belangstelling delen. Hun opinies voelen als 'uit de eerste hand'. Ik ga daarom op tips af voor een film, concert of tentoonstelling, gegeven door vrienden en 'vrienden', maar doe zelden nog iets met recensies van een anonieme journalist.
Verder is er nauwelijks interactie met de krant. Kranten gebruiken nieuwe media ongeïnspireerd ("omdat het niet anders kan") en weinig creatief. Dat is jammer, want internet biedt nu juist de mogelijkheid écht kennis te maken met de krant.

De krant biedt geen maatwerk
De krant is de krant en de verschillen tussen de kranten zijn marginaal. Ondertussen kan ik op internet op basis van trefwoorden of het zoeken naar gespecialiseerde media als weblogs een actueel informatie-aanbod op maat samenstellen. Ja maar, zegt de krant, dan word je niet meer verrast door nieuws waarnaar je niet zelf op zoek bent. Ach, zelfs verrassingen zijn in te bouwen.

De krant is een onhandig ding
De overstap naar tabloid was een logische, maar niet afdoende zet. De krant blijft een onhandelbaar pak papier. Terwijl ik op mijn iPhone zelfs het nieuws kan lezen, terwijl ik met de andere hand een lamp verwissel, dwingt de krant mij te zitten aan tafel.

De krant mist inspiratie
Het gereedschap van de krant is - naast beeld - vooral taal. Taal is een prachtig instrument, elke zin kan een kunstwerkje zijn. De schrijfstijl van veel Nederlandse krantenjournalisten is echter ongeïnspireerd, fut- en fantasieloos. Als ik in de gelegenheid ben, schaf ik nog wel eens een Engelse krant aan. Wat een verschil! Nee, het betere schrijfwerk kom ik toch vooral tegen in boeken, tijdschriften en bij een enkel pareltje op het internet.

Het klikt niet meer
Ik heb vanaf mijn middelbare schooltijd gehouden van de krant, de teksten, de vlijmscherpe columns, de hilarische ingezonden brieven, zelfs de geur en de structuur van het papier. Ik bezocht redacties, deed mee aan excursies in de krantendrukkerij en gaf de bezorger regelmatig een welgemeende 'hug'. Ik wilde ooit schrijven voor de krant en deed dat ook geruime tijd. Maar het is als met een liefde of vriendschap, waarbij de een zich blijft ontwikkelen, terwijl de ander muurvast zit in oude paradigma's. Op een gegeven moment klikt het niet meer. Dat moment is dichterbij dan ooit.

5 opmerkingen:

  1. Anoniem1:02 p.m.

    Mooi herkenbaar artikel wederom en toch... De krant heeft wel degelijk een eigen functie en een eigen plek. De vergelijking met liefde en vriendschap klopt wel, maar je kunt altijd weer een nieuwe liefde opdoen of een vriendschap aanknopen. Dat kan de nieuwe media zijn, maar dat zou ook een andere krant kunnen zijn. Persoonlijk vind ik de journalistiek meer en meer afglijden naar bedenkelijk niveau. Toch laat ik me graag iedere ochtend verrassen door nrc.next. Heerlijk om de verstrooiing te zoeken iedere ochtend weer en voor de diepgang en om op een spoor gezet te worden wend ik me tot het internet.

    Ik heb het idee dat een krant je verbindt met wat landelijk gaande is, belangrijk gevonden wordt, dat je trends kunt herkennen en partijen kunt duiden. Op het internet, omdat je zo je eigen gang kunt gaan, kun je gemakkelijk vervreemden van wat er landelijk of internationaal gaande is. Ik houd van de combinatie krant (algemene nieuws- en informatiegaring) en internet/boeken/docu (persoonlijke nieuws- en informatiegaring). Ik zou dus de krant niet willen missen. En daar wil ik best iets voor betalen als het maar kwaliteit blijft bieden. Over dat laatste heb ik net als jij meer en meer twijfels.

    peterter

    BeantwoordenVerwijderen
  2. @peterter

    De krant weet het zelf ook. Ik las vanochtend nog in de Volkskrant dat eenderde van het nieuws in de kranten komt van persberichten, zonder dat daar eigen verslaglegging of onderzoek aan te pas is gekomen. Hier vind je het artikel.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ben zelf ook sinds 4 weken volledig krantvrij. Had al een paar maanden een informatie-dieet. Koppensnellen, snellezen en aan mijn vrouw vragen: En? stond er nog iets belangrijks in? Als op die laatste vraag langer als 0,3 seconden nagedacht werd wist ik het antwoord wel en kon ik fluitend de dag in gaan.

    Soms was het ook wel eens lastig zoals bijvoorbeeld bij een opdracht bij een bank in september. Ik wist niet wat de kranten die mensen allemaal hadden aangepraat. Als je het niet weet heb je er gewoon minder last van.

    Of vandaag nog was ik in gesprek met de commercieel directeur van stadion FC Den Bosch over mogelijkheid om daar een jongleerworkshop te geven voor de Creatieve Wereld. Toen het niet direct tot een mogelijkheid kwam noemde hij het stadion van FC Eindhoven. Die club was toch failliet. Later op de dag zag ik dat dit het belangrijkste nieuws van de regio was, negatief en de hele voorpagina vol.
    Wat heerlijk dacht ik, leven zonder krant die zich richt op het negatieve.

    Als ik baas van de krant was zou ik schrijven dat er aan de Aalsterweg een fantastisch stadion ter beschikking was gekomen waar alle kinderen uit Eindhoven en omgeving hun talen mogen laten zien. Ik zou voorstellen om er arbeidsplaatsen te scheppen voor mensen met bijzondere talenten en die toevallig geen SCHOOLdiploma hebben. Ik zou de business-club gebruiken voor ondernemers die vanuit hun hart werken. De kleedkamers ter beschikking stellen aan de dak- en thuislozen uit de stad. Zijn ze meteen wat dichter bij de golfbaan.
    Ik zou alle muzikanten van Eindhoven oproepen om de grootste jamsessie van de wereld te houden met de hele tribune vol. Natuurlijk vragen we hiervoor geen entree want de mooiste dingen in het leven zijn gratis. De suppoosten dragen FREE HUGS borden en de hondenbrigade en de bewakers gaan bij het asiel met alle honden spelen.
    In de pauze krijgt iedereen iets lekkers, we spreken gewoon af dat je allemaal drie lekkere hapjes meeneemt die je deelt met anderen. Na afloop neemt iedereen zijn eigen afval mee en omdat de muziek zo mooi is het een feest is om die van een afstand te horen komen alle mensen met de fiets of te voet. Mensen die slecht ter been zijn worden gedragen door de sterkste jongelui. Ze maken er een spel van wie de meeste ouderen kan dragen.

    En zo zou een krant van invloed kunnen zijn op het welzijn van de mensen in een maatschappij.

    Nou, gelukkig ben ik geen krant en ga ik na terugkomst uit Tanzania hier werk maken.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Anoniem8:06 a.m.

    Als Rik zijn plannen in Eindhoven realiseert overweeg ik verhuizing of dan hoop ik dat hier een stadion failliet gaat en Rik deze kant op komt. Fantastische én haalbare ideeën. Succes ermee!

    Peterter

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Anoniem6:24 p.m.

    Mooi verhaal Erno. Zeer herkenbaar en je hebt het op prachtige wijze verwoord.

    Frank

    BeantwoordenVerwijderen